سعدی شیرازی

مشرف‌الدین مصلح بن عبدالله شیرازی متخلص به «سعدی» در سال ۶۰۶ ه.ق در شیراز چشم به جهان گشود.
وی به عنوان شاعر و نویسندهٔ بزرگ قرن هفتم شناخته شده و به عنوان یکی از رکن‌های اصلی ادبیات فارسی محسوب می‌شود. او را به «استاد سخن»، «شیخ اجل» و... لقب نهاده‌اند. وی در جوانی به مدرسهٔ نظامیهٔ بغداد رفت و به تحصیل ادب و تفسیر و فقه و کلام و حکمت پرداخت و سپس به شام و مراکش و حبشه و حجاز سفر کرد و پس از بازگشت به شیراز، به تألیف شاهکارهای خود دست زد. او از ابن‌جوزی و عبدالقادر گیلانی بهره‌های فراوان برد و سعدی در میانسالی با مولوی، امیرخسرو دهلوی و همام تبریزی ملاقات داشته است. وی در سال ۶۹۰ در شیراز درگذشت و در آنجا به خاک سپرده شد. از آثار او می‌توان به «دیوان اشعار»، «بوستان»، «گلستان» و «مواعظ» اشاره کرد.

سعدی شیرازی

به ابتدا رسیده‌ای، به انتها رسیده‌ای به درک اولین و آخرین صدا رسیده‌ای

توفیق اگر دلیل راهت باشد یا پند دهنده‌ای گواهت باشد

همیشه قبل هر حرفی برایت شعر می‌خوانم قبولم کن من آداب زیارت را نمی‌دانم

ای که دل غریب من، با تو شد آشنا، رضا اشک من است پنجه در پنجرۀ تو یا رضا

دلا بسوز که سوز تو کارها بکند نیاز نیم‌شبی دفع صد بلا بکند

ساحت قدس تو ای آینۀ «آیۀ نور» هست سرچشمۀ آگاهی و شیدایی و شور

قلبی شکست و دور و برش را خدا گرفت نقاره می‌زنند... مریضی شفا گرفت

یکایک سر شکست آن روز اما عهد و پیمان نه غم دین بود در اندیشۀ مردم، غم نان نه

شگفتا کرامات ماهی تمام چه ماهی که خورشید صبح است و شام

به دریا رسیدم پس از جستجوها به دریای پهناور آرزوها

ملکا ذکر تو گویم که تو پاکی و خدایی نروم جز به همان ره که توأم راهنمایی

به دست غیر مبادا امیدواری ما نیامده‌ست به جز ما کسی به یاری ما

به ابتدا رسیده‌ای، به انتها رسیده‌ای
به درک اولین و آخرین صدا رسیده‌ای

توفیق اگر دلیل راهت باشد
یا پند دهنده‌ای گواهت باشد

همیشه قبل هر حرفی برایت شعر می‌خوانم
قبولم کن من آداب زیارت را نمی‌دانم

ای که دل غریب من، با تو شد آشنا، رضا
اشک من است پنجه در پنجرۀ تو یا رضا

دلا بسوز که سوز تو کارها بکند
نیاز نیم‌شبی دفع صد بلا بکند

ساحت قدس تو ای آینۀ «آیۀ نور»
هست سرچشمۀ آگاهی و شیدایی و شور

قلبی شکست و دور و برش را خدا گرفت
نقاره می‌زنند... مریضی شفا گرفت

یکایک سر شکست آن روز اما عهد و پیمان نه
غم دین بود در اندیشۀ مردم، غم نان نه

شگفتا کرامات ماهی تمام
چه ماهی که خورشید صبح است و شام

به دریا رسیدم پس از جستجوها
به دریای پهناور آرزوها

ملکا ذکر تو گویم که تو پاکی و خدایی
نروم جز به همان ره که توأم راهنمایی

به دست غیر مبادا امیدواری ما
نیامده‌ست به جز ما کسی به یاری ما