سعدی شیرازی

مشرف‌الدین مصلح بن عبدالله شیرازی متخلص به «سعدی» در سال ۶۰۶ ه.ق در شیراز چشم به جهان گشود.
وی به عنوان شاعر و نویسندهٔ بزرگ قرن هفتم شناخته شده و به عنوان یکی از رکن‌های اصلی ادبیات فارسی محسوب می‌شود.او را به «استاد سخن» و «شیخ اجل»...لقب نهاده‌اند. وی در جوانی به مدرسهٔ نظامیهٔ بغداد رفت و به تحصیل ادب و تفسیر و فقه و کلام و حکمت پرداخت و سپس به شام و مراکش و حبشه و حجاز سفر کرد و پس از بازگشت به شیراز، به تألیف شاهکارهای خود دست زد. او از ابن‌جوزی و عبدالقادر گیلانی بهره‌های فراوان برد و سعدی در میانسالی با مولوی، امیرخسرو دهلوی و همام تبریزی ملاقات داشته است.وی در سال ۶۹۰ در شیراز درگذشت و در آنجا به خاک سپرده شد. از آثار او می‌توان به «دیوان اشعار»، «بوستان»، «گلستان»، «مواعظ» اشاره کرد.

سعدی شیرازی

ای آفتاب فاطمه، در شهر ری مقیم ری طور اهل دل، تو در آن موسی کلیم

از بلبلان هماره پیام تو را شنید گل، جامه چاک کرد، چو نام تو را شنید

ای آن‌که نور عشق و شرف در جبین توست روشن، سرای دل ز چراغ یقین توست

دل آیینه، گریان بقیع است غم و اندوه، مهمان بقیع است

اینجا نشانی از نگاه آشنایی نیست یا از صدای آشنایی، ردّ پایی نیست

فرق دارد جلوه‌اش در ظاهر و معنا حرم گاه شادی، گاه غم دارد برای ما حرم

حاصل عمرِ ز خود بی‌خبران آه بُوَد هرکه از خویشتن آگاه شد، آگاه بود

هنوز راه ندارد کسی به عالم تو نسیم هم نرسیده به درک پرچم تو

ای یار ناگزیر که دل در هوای توست جان نیز اگر قبول کنی هم برای توست

یکایک سر شکست آن روز اما عهد و پیمان نه غم دین بود در اندیشۀ مردم، غم نان نه

مالک رسیده است به آن خیمۀ سیاه تنها سه چار گام...نه... این گام آخر است!

خدایا! داد از این دل، داد از این دل که یک‌دم مو نگشتُم شاد از این دل

ای آفتاب فاطمه، در شهر ری مقیم
ری طور اهل دل، تو در آن موسی کلیم

از بلبلان هماره پیام تو را شنید
گل، جامه چاک کرد، چو نام تو را شنید

ای آن‌که نور عشق و شرف در جبین توست
روشن، سرای دل ز چراغ یقین توست

دل آیینه، گریان بقیع است
غم و اندوه، مهمان بقیع است

اینجا نشانی از نگاه آشنایی نیست
یا از صدای آشنایی، ردّ پایی نیست

فرق دارد جلوه‌اش در ظاهر و معنا حرم
گاه شادی، گاه غم دارد برای ما حرم

حاصل عمرِ ز خود بی‌خبران آه بُوَد
هرکه از خویشتن آگاه شد، آگاه بود

هنوز راه ندارد کسی به عالم تو
نسیم هم نرسیده به درک پرچم تو

ای یار ناگزیر که دل در هوای توست
جان نیز اگر قبول کنی هم برای توست

یکایک سر شکست آن روز اما عهد و پیمان نه
غم دین بود در اندیشۀ مردم، غم نان نه

مالک رسیده است به آن خیمۀ سیاه
تنها سه چار گام...نه... این گام آخر است!

خدایا! داد از این دل، داد از این دل
که یک‌دم مو نگشتُم شاد از این دل