سعدی شیرازی

مشرف‌الدین مصلح بن عبدالله شیرازی متخلص به «سعدی» در سال ۶۰۶ ه.ق در شیراز چشم به جهان گشود.
وی به عنوان شاعر و نویسندهٔ بزرگ قرن هفتم شناخته شده و به عنوان یکی از رکن‌های اصلی ادبیات فارسی محسوب می‌شود. او را به «استاد سخن»، «شیخ اجل» و... لقب نهاده‌اند. وی در جوانی به مدرسهٔ نظامیهٔ بغداد رفت و به تحصیل ادب و تفسیر و فقه و کلام و حکمت پرداخت و سپس به شام و مراکش و حبشه و حجاز سفر کرد و پس از بازگشت به شیراز، به تألیف شاهکارهای خود دست زد. او از ابن‌جوزی و عبدالقادر گیلانی بهره‌های فراوان برد و سعدی در میانسالی با مولوی، امیرخسرو دهلوی و همام تبریزی ملاقات داشته است. وی در سال ۶۹۰ در شیراز درگذشت و در آنجا به خاک سپرده شد. از آثار او می‌توان به «دیوان اشعار»، «بوستان»، «گلستان» و «مواعظ» اشاره کرد.

سعدی شیرازی

ماه پیش روی ماهش رخصت تابش نداشت ابر بی لطف قنوتش برکت بارش نداشت

به‌جز رحمت پیمبر از دری دیگر نمی‌آمد ولو نجرانیان را تا ابد باور نمی‌آمد

حرکت از منا شروع شد و در تب کربلا به اوج رسید

ببین بغداد را و جوشش زیباترین حس را خروش جان‌نثاران «ابومهدی مهندس» را

شکوه تاج ایمان بر سر ماست شجاعت قطره‌ای از باور ماست

زمان! ‌به هوش آ، زمین! خبردار که صبح برخاست، صبح دیدار

آنچنان کز رفتن گل خار می‌ماند به جا از جوانی حسرت بسیار می‌ماند به جا

مانند تو غریب، زمین و زمان نداشت انبوه دردهای تو را آسمان نداشت

گاهی اگر با ماه صحبت کرده باشی از ما اگر پیشش شکایت کرده باشی

مدینه، بصره، کوفه، شام، حتی مکه خوابیده‌ست نشانی نیست از اسلام و هر چه هست پوسیده‌ست

از عمر دو روزی گذران ما را بس یک لحظۀ وصل عاشقان ما را بس

به شیوه غزل، اما سپید می‌آید صدای جوشش شعری جدید می‌آید

ماه پیش روی ماهش رخصت تابش نداشت
ابر بی لطف قنوتش برکت بارش نداشت

به‌جز رحمت پیمبر از دری دیگر نمی‌آمد
ولو نجرانیان را تا ابد باور نمی‌آمد

حرکت از منا شروع شد و
در تب کربلا به اوج رسید

ببین بغداد را و جوشش زیباترین حس را
خروش جان‌نثاران «ابومهدی مهندس» را

شکوه تاج ایمان بر سر ماست
شجاعت قطره‌ای از باور ماست

زمان! ‌به هوش آ، زمین! خبردار
که صبح برخاست، صبح دیدار

آنچنان کز رفتن گل خار می‌ماند به جا
از جوانی حسرت بسیار می‌ماند به جا

مانند تو غریب، زمین و زمان نداشت
انبوه دردهای تو را آسمان نداشت

گاهی اگر با ماه صحبت کرده باشی
از ما اگر پیشش شکایت کرده باشی

مدینه، بصره، کوفه، شام، حتی مکه خوابیده‌ست
نشانی نیست از اسلام و هر چه هست پوسیده‌ست

از عمر دو روزی گذران ما را بس
یک لحظۀ وصل عاشقان ما را بس

به شیوه غزل، اما سپید می‌آید
صدای جوشش شعری جدید می‌آید