روی لبها
نور و قدر و کوثر و طاها
ذکر نورانی عاشقها
تسبیحات حضرت زهرا
الله اکبر این همه جلال
الله اکبر این همه شکوه
الله اکبر در راه علی
فاطمه ایستاده مثل یه کوه
«صلی الله علیک یا فاطمه»
ــــــــــــــــــــــــــــ
میدونم که
راز شهادته این اشکا
رنگ خدا میگیرم من با
تسبیحات حضرت زهرا
الحمدلله که نوکرتم
الحمدلله که مادرمی
الحمدلله از بچگیام
مادر سایۀ روی سرمی
«صلی الله علیک یا فاطمه»
ــــــــــــــــــــــــــــ
از غصهها
چشم عاشقا شده دریا
روضۀ بعد نماز ما
تسبیحات حضرت زهرا
سبحان الله باغ بهشت و دود
سبحان الله از لحظۀ ورود
سبحان الله پیش چشم علی
آیههای کوثر شده کبود
«صلی الله علیک یا فاطمه»
💠 یک نوحه یک نکته | سوژهیابی با توجه به ظرفیتهای فرهنگی جامعه
در دلنشینی و تاثیرگذاری یک نوحه، عوامل مختلفی دخیل هستند، اعم از عوامل معنوی، فنی و... . چه بسیار نوحههایی که به خاطر اخلاص شاعر آن و مداحی که آن را خوانده، در ذهنها ماندگار شده و سالیان سال ذکر لبها بوده است. با این حال، برشمردن عوامل معنوی که سبب دلنشینی و ماندگاری یک نوحه میشود، از توان ما خارج است و انشاءالله روز قیامت با دریافت نشان نوکری شاعرش از دست مولا بر ما نیز روشن میشود. اما شایسته نیست فرصت بررسی دلایل فنی تاثیرگذاری نوحهها را از دست داد. نوحهسرایان گرامی با بررسی چنین دلایلی میتوانند راه سرودن نوحههای ماندگار و تاثیرگذار را بر خود هموار سازند.
در نوحه پیش رو ضمن توجه به ملودی و اجرای خوب آن، آنچه بیش از همه به چشم میآید سوژهیابی در این نوحه است.
تسبیحات حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) ذکری است که هر اهل نمازی با آن از کودکی اُنس دارد و بلافاصله بعد از سلام نماز، تسبیح به دست گرفته و این اذکار را زیر لب زمزمه میکند. این سطح گسترده از فراگیری، فرصت بسیار مناسبی است برای بهرهگیری از یک سوژه، آن هم در نوحه. چرا که نوحه نیز قالبی مردمی و فراگیر است و هر کس محبت اهلبیت را در دل دارد، از کودکی با دستههای عزاداری دم گرفته و به سینه زده است.
در این اثر شاعر با شناخت این دو فرصت، دست به خلق نوحهای تاثیرگذار زده است. زیبایی این نوحه جایی به اوج میرسد که شاعر به اُنس مخاطب با تسبیحات اکتفا نکرده است، بلکه تلاش کرده با تأمل در زبان مردم، محل استفاده هر کدام از این اذکار شریفه «الله اکبر»، «الحمدلله» و «سبحان الله» را در محاورات روزانه نیز بررسی کند و هر ذکر را با همان کاربرد مردمی که دارد هنگام مضمونپردازی در شعر، به کار گیرد. «الله اکبر» برای بیان شگفتی از شکوه، «الحمدلله» برای بیان شکر و سپاس، و «سبحان الله» برای خبر از رویدادی باورنکردنی به کار رفته است.
با تأمل در معارف اهلبیت، میتوان به سوژههای بسیار دیگری دست یافت که در فرهنگ ما نیز ریشه دوانده و عموم مخاطب با آن اُنس و الفت دارند. به کار بردن چنین سوژههای در قالب مردمی نوحه، سبب ماندگاری بیش از پیش آن خواهد شد.