در آغاز ولایتعهدی امام رضا(علیهالسلام) مردم گرفتار خشکسالی شدند. یکی از اطرافیان مأمون و دشمنان امام رضا (علیهالسلام) زبان به نکوهش و طعن گشوده، میگفت: بینید، از زمانی که علیبنموسیالرضا به این سامان آمد و ولیعهد ما شد، خداوند باران خود را از ما دریغ کرد.
مأمون که این مطلب را شنید بر گوینده سخت خشمگین شده، از امام رضا(علیهالسلام) خواست تا به درگاه خداوند دعا کرده، برای مردم طلب باران کند. امام به بیابان رفت و مردم نیز بدان سو رفتند تا نتیجهٔ کار را ببینند. امام بر فراز منبر قرار گرفته، حمد و ثنای الهی به جای آورد و گفت:
بار خدایا، پروردگارا، تو حق [و حرمت] ما خاندان پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) را بزرگ گردانیدی و از همین رو و آنسان که امر کردهای دست به دامان ما برده، به ما متوسل شدهاند و [بدین وسیله] به فضل و احسان و رحمت و نعمت تو امید بستهاند. پس [خداوندا]، بارانی همهگیر، سودبخش، بدون سستی و کاستی و به دور از زیان بر آنان فرو ریز و [پروردگارا]، چون این جمع به خانه و جایگاه خود رسیدند، باران رحمتت فرو ریختن گیرد.
امام جواد(علیهالسلام) که خود راوی این مطلب است میگوید: سوگند به آن [خدایی] که محمد (صلیاللهعلیهوآله) را به حق به پیامبری فرستاد، بادها ابرهایی را در آسمان پدید آوردند و رعد و برق پدید آمد و مردم چنان به تکاپو افتادند که گویی میخواهند خود را از گزند باران دور نگه دارند.
امام رضا(علیهالسلام) به آنان فرمود: این ابر به فلان شهر گسیل میشود و امام ده بار ابرهای پدید آمده و مقصود آنها را به حاضران شناساند. چون یازدهمین ابر شکل گرفت، حضرت فرمود:
ای مردم، این ابر را خداوند -عزّوجلّ- برای شما گسیل داشته است، پس به پاس تفضلی که بر شما نموده، او را سپاس گویید. [ای مردم]، برخیزید و به سوی خانهها و جایگاههای خود روان شوید که این باران به نام شماست و بر سر شما فرو خواهد ریخت، اما تا زمانی که به خانههای خویش نرسیده باشید از بارش باز داشته خواهد شد، و آن چنان بارانی که شایستهٔ کرم و جلال خداوندی باشد باریدن خواهد گرفت.
مردم پراکنده شدند و باران رحمت خداوند چون سیل سرازیر شد. مردم که این کرامت و معجزه را از حضرت دیده بودند، میگفتند: «كرامتهای خدای -عزوجل- بر فرزند رسول خدا گوارا باد». (۱)
همچنین زمانی که عباسیان بر مأمون، که امام رضا(علیهالسلام) را به ولایت عهدی برگزیده بود خشم گرفته، او را به باد انتقاد میگیرند، طی نامهای پس از تجلیل از شخصیت امام رضا(علیهالسلام)، خطاب به آنان مینویسد: بيعت من با او از سر آگاهی و بینش بود و دانستم کسی چون او بر روی زمین یافت نمیشود که این چنین، فضل و برتریاش آشکارتر، پاکدامنیاش عيانتر، در پرهیزگاری سرآمدتر، در زهد و بیاعتنایی به دنیا برتر، در بلندهمتی و آزادگی بیمانند، در مقبولیت نزد خاص و عام پذیرفتهتر و در راه خدا سرسختتر و سختکوشتر باشد. [بدانید که] بیعت با او خشنودی خداوند را به همراه دارد. (۲)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. پیشوایان هدایت، ج۱۰ (ثامن الأئمة حضرت امام رضا علیهالسلام)، ص۲۱۳ و ۲۱۴؛ به نقل از عیون اخبار الرضا ۲/ ۱۶۸.
۲. همان، ص۲۴؛ به نقل از اعلام الوری، ۲/ ۶۴ و کشف الغمه ۳/ ۱۰۶ و ۱۰۷.