یکی از معیارهایی که می‌توان اشعار کلاسیک را بر اساس آن تقسیم‌بندی کرد، وزن عروضی شعر است. اشعاری که در قالب‌های مختلفی نظیر غزل، قصیده، مثنوی و... سروده می‌شوند، دارای وزن‌های عروضی متنوعی هستند که تعداد آن‌ها به بیش از ۶۰۰ وزن می‌رسد؛ هرچند همه آن‌ها جزو اوزان پرکاربرد شعر فارسی محسوب نمی‌شوند.
بعضی از این وزن‌ها با توجه به نوع چینش هجاهای کوتاه و بلند در آن‌ها، در القاء حس خاصی مثل حماسه، شادی یا غم و اندوه برای انتقال بهتر مفاهیم، به کمک کلمات می‌آیند. برخی از همین اوزان، در کنار القاء حالت خاص به مخاطب، دارای ضرب‌آهنگ خوبی هم هستند که با محوریت آن‌ها می‌توان اشعاری را انتخاب کرد که قابلیت اجرا در قالب‌های سینه‌زنی داشته باشد و دقت در همین امر سبب شده است تا ستایشگران بتوانند از شعر کلاسیک در نوحه‌خوانی بهره ببرند.
انتخاب یک نغمۀ مناسب برای چنین اشعاری باعث می‌شود، یک شعر کلاسیک به راحتّی تبدیل به یک نوحۀ ریتمیک شود. با این کار ستایشگر از دایره نوحه‌های مصطلح پا را فراتر گذاشته و از شعر، برای نوحه‌خوانی بهره می‌برد و این اتفاق به اجرای او تنوع ویژه‌ای می‌بخشد.
مزیت دیگر استفاده از شعر در نوحه‌خوانی این است که ستایشگر می‌تواند با ساخت یک نغمۀ متناسب با وزن و محتوای شعر، تمام اشعار ولایی که در آن وزن شعری سروده شده است را با همان نغمه اجرا کند و با همین ترفند ساده اما هوشمندانه، به تعداد زیادی نوحه دست پیدا کند.
از سوی دیگر در سال‌های اخیر شاهد رشد چشمگیر نوحه‌هایی بوده‌ایم که با زبان محاوره سروده شده‌اند که به خاطر زبان سست و بیان ضعیف بسیاری از آن‌ها، آسیب‌هایی جدی به عرصۀ مداحی وارد شده است. انتخاب نوحۀ شعرمحور موجب می‌شود دوباره ذائقۀ مخاطب به سمت شعر معیار سوق پیدا کند و از محاوره‌سرایی افراطی در عرصۀ نوحه اجتناب شود.
علاوه بر مزایای فوق، رو آوردن به شعر در نوحه‌خوانی، باعث غنای محتوایی جلسه نیز می‌شود چرا که شاعر در سرودن شعر، فراغ بال بیشتری نسبت به نوحه دارد و بهتر می‌تواند مضمون‌پردازی کند. به این علت که در نوحه، هر صنف دارای یک وزن عروضی متفاوت است و گاهی به خاطر نوع ملودی، شاعر در به‌کار بردن کلمات مختلف بسیار محدود می‌شود و چه بسا نتواند در این محدودیت، مفاهیم مورد نظر خود را به درستی بیان کند و یا خلاقیت خود را به‌طور کامل بروز دهد.
در پایان ذکر این نکته ضروری است که در انتخاب شعر برای اجرا در هیأت و به‌ویژه در قالب نوحه‌خوانی، باید به نکات بسیاری توجه داشت که بیان آن در این مقدمه کوتاه نمی‌گنجد. با مقایسه اشعار پیش‌رو با انبوه اشعاری که در این سال‌ها سروده شده است تا حدی می‌توان به این ویژگی‌ها و تفاوت‌ها پی برد.
پایگاه اشعار مناسب اجرا در هیأت
خرید کتاب