تعامل شاعر و مداح بسته به این که چگونه مدیریت شود، می‌تواند برکات یا خطرات فراوانی برای شعر هیأت داشته باشد. این تعامل در شعر امروز هیأت ردپای زیادی از خود به جا گذاشته است. پیش از این هم در یادداشت کوتاهی به بعضی از تهدیدهای این تعامل اشاره کرده بودم. تهدیدهایی که با مدیریت صحیح می‌توانند به فرصت تبدیل شوند. یکی دیگر از این تهدیدها پدیده‌ای است که بسیاری از شاعران از آن زخم خورده‌اند و پای سفرۀ درد و دلشان چند خاطرۀ تلخ از این دست وجود دارد؛ پدیده‌ای به نام دستکاری مداح در شعر شاعر.
از طرفی متأسفانه حتی شاخص‌ترین چهره‌های عرصۀ مدح و مرثیه نیز در کارنامۀ خود فراوان نمونه‌های دستکاری در شعر دارند. گویا این گناهی است که به علت شیوع و فراگیری، قبح خود را از دست داده است. شاعران نیز به دلیل حفظ حرمت محافل اهل‌بیت کمتر اعتراض خود را نسبت به این موضوع توی بوق و کرنا کرده‌اند. به هر حال مداح اقتضائاتی را برای ادارۀ جلسۀ خود می‌بیند که شاید شاعر به آن اقتضائات توجه نداشته یا این که شعری که انتخاب شده کاربری دیگری دارد و اینجاست که مداح به جای تغییر انتخاب، به فکر تغییر کاربری شعر یا ایجاد ظرفیت‌های جدید در آن می‌افتد و به سلیقۀ خود و با در نظر گرفتن اقتضائات موجود، کلمه‌ای را تغییر می‌دهد یا بیتی را جا به جا می‌کند یا بیت یا ابیاتی از خود به شعر اضافه می‌کند یا انواع و اقسام دستکاری‌های دیگر که همه و همۀ این انواع دستکاری، فراوان و فراوان اتفاق افتاده‌اند.
سخن گفتن و استدلال آوردن دربارۀ زشت بودن چنین پدیده‌ای، سخن گفتن از یک امر بدیهی است و به هر حال دزدی و خیانت در امانت محسوب می‌شود. هرچند این گناه رایج قبح خود را از دست داده باشد. اما شاید متذکر شدن بعضی نکات سودمند باشد. یکی این‌که همان‌طور که مداحی و مرثیه‌پردازی یک هنر است که شاید شاعر از ظرایف آن بی‌اطلاع باشد، شعر نیز یک هنر است و دقت‌هایی دارد که ممکن است مداح از آن بی‌خبر باشد و شاعر و مداح باید برای هنر یکدیگر احترام قائل باشند. خلاصه این که شعر و مداحی دو هنر هستند که در خدمت محافل اهل‌بیت قرار دارند و نادیده گرفتن هر یک از این دو هنر در نهایت به محافل اهل‌بیت لطمه خواهد زد.
چه بسا شاعر برای انتخاب یک واژه با وسواس هنری خود، ساعت‌ها و روزها وقت صرف کرده باشد و بیتی را بارها و بارها تغییر داده باشد تا آن را به نقطۀ مطلوب خود برساند. صرف نظر از این‌که به هر حال دستکاری در شعر دیگران به دور از اخلاق و تقواست، مداح می‌تواند ملاحظات خود را در مورد شعر با خود شاعر در میان بگذارد و از او بخواهد که با توجه به این ملاحظات شعر را ویرایش کند، یا این‌که اگر تغییری در شعر ایجاد می‌کند پیش از اجرا از شاعر اجازه بگیرد؛ یا این‌که اگر صلاحیت لازم برای دستکاری در شعر را برای خود قائل است، بهتر آن است که با وجود چنین صلاحیتی بنشیند و خودش شعر تازه‌ای بسراید. یا این‌که بگردد و برای هدف خود، شعر مناسب‌تری پیدا کند. خلاصه این که راه‌های زیادی برای دستکاری نکردن در شعر وجود دارد.
برگرفته از: سایت آیات غمزه