سنایی غزنوی

ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی مشهور به «حکیم سنایی» سال ۴۷۳ ه.ق در شهر غزنۀ افغانستان دیده به جهان گشود. او چند سالی از دوران جوانی را در شهرهای بلخ، هرات و نیشابور گذراند و به زیارت خانۀ خدا رفت. وی از بزرگترین صوفیان و شاعران قصیده‌گو و مثنوی‌سرای زبان فارسی است. برخی معتقدند که سنایی شاعری است که برای نخستین بار عرفان را به‌صورت جدّی وارد شعر فارسی کرد. از او در کنار عطّار و مولوی، به‌عنوان سه تن از بزرگترین شعرای عارف یاد می‌شود. در مورد مذهب کلامی سنایی دو رویکرد وجود دارد، برخی او را اشعری و برخی او را شیعه می‌دانند. سنایی سرانجام در سال ۵۴۵ ه.ق در زادگاهش درگذشت و در همان‌جا به خاک سپرده شد. از آثار او می‌توان به «حدیقة الحقیقة»، «سیر العباد الی المعاد» و «دیوان اشعار» اشاره کرد.

سنایی غزنوی

خبر داری که با این دل، دل عاشق چه‌ها کردی؟ میان بُهتِ اندوه فراوانت رها کردی

سبکبال بر موجی از مه، به قاف تماشا رسیدند به صبحِ تشرف به خورشید، به دیدار فردا رسیدند

کاش بیدار شوم، آمده باشی به خراسان بعدِ کرمان و بشاگرد و گلستان و لرستان

پیِ خورشید، شب تا صبح، در سوزِ مِه و باران به گریه تاختیم از غرب تا شرق ارسباران

دلا ز معرکه محنت و بلا مگریز چو گردباد به هم پیچ و چون صبا مگریز

فتح نزدیک است وقتی مرد میدان حمزه باشد خصم خاموش است وقتی شیر غرّان حمزه باشد

این روزها میان شهیدان چه همهمه‌ست این انقلاب ادامۀ فریاد فاطمه‌ست

آن صبح سراسر هیجان گفت اذان را انگار که می‌دید نماز پس از آن را

دل سراپردۀ محبت اوست دیده آیینه‌دار طلعت اوست...

همین است ابتدای سبز اوقاتی که می‌گویند و سرشار گل است آن ارتفاعاتی که می‌گویند

آمد عروس حجلۀ خورشید در شهود در کوچه‌ای نشست که سر منزل تو بود

گفت: ای گروه! هر که ندارد هوای ما سر گیرد و برون رود از کربلای ما...

خبر داری که با این دل، دل عاشق چه‌ها کردی؟
میان بُهتِ اندوه فراوانت رها کردی

سبکبال بر موجی از مه، به قاف تماشا رسیدند
به صبحِ تشرف به خورشید، به دیدار فردا رسیدند

کاش بیدار شوم، آمده باشی به خراسان
بعدِ کرمان و بشاگرد و گلستان و لرستان

پیِ خورشید، شب تا صبح، در سوزِ مِه و باران
به گریه تاختیم از غرب تا شرق ارسباران

دلا ز معرکه محنت و بلا مگریز
چو گردباد به هم پیچ و چون صبا مگریز

فتح نزدیک است وقتی مرد میدان حمزه باشد
خصم خاموش است وقتی شیر غرّان حمزه باشد

این روزها میان شهیدان چه همهمه‌ست
این انقلاب ادامۀ فریاد فاطمه‌ست

آن صبح سراسر هیجان گفت اذان را
انگار که می‌دید نماز پس از آن را

دل سراپردۀ محبت اوست
دیده آیینه‌دار طلعت اوست...

همین است ابتدای سبز اوقاتی که می‌گویند
و سرشار گل است آن ارتفاعاتی که می‌گویند

آمد عروس حجلۀ خورشید در شهود
در کوچه‌ای نشست که سر منزل تو بود

گفت: ای گروه! هر که ندارد هوای ما
سر گیرد و برون رود از کربلای ما...