قصیده | شعر هیأت

قصیده در لغت به معنای چیزی است که «قصد شده» باشد. این قالب مثل غزل، مصراع اول و تمام مصراع‌هاى زوج آن داراى قافیه است و از کهن‌ترین قالب‌های شعر فارسی محسوب می‌شود. تعداد ابیات قصیده به طور معمول، پانزده تا هفتاد، هشتاد بیت است اما گاهی تا یکصد و پنجاه بیت و بیشتر هم می‌رسد.
در این نوع شعر، شاعر به جاى عاشقانه‌سرایى محض، همان‌طور که از نام آن پیداست، به مدح، وصف، پند و اندرز، مرثیه و... می‌پردازد. برای این قالب ارکانی را مثل: مطلع، تغزّل و تشبیب، تخلّص، تنۀ اصلی، شریطه و دعا، و مقطع برشمرده‌اند.

دوباره آمده آن شب، شب جدایی او
سرم فدایی او شد، دلم هوایی او

علیرضا قزوه

قصیده

مگر در ساعت رفتن دلم جا مانده بود اینجا؟
که از پی کفشدارانش مرا خواندند زود اینجا

محمدسعید میرزایی

قصائد رضوی

قصیده

تا نگردیده‌ست خورشید قیامت آشکار
مشتِ آبی زن به روی خود، ز چشمِ اشک‌بار

صائب تبریزی

محمد(ص) در شعر فارسی

قصیده

فتنه چون خون دوید در شریان
در شب شوم و شرم شد انسان

محمدمهدی خانمحمدی

قصیده

خاکیان را از فلک، امید آسایش خطاست
آسمان با این جلالت، گوی چوگان قضاست

صائب تبریزی

مجموعه اشعار ولایی صائب تبریزی

قصیده

چون آسمان کند کمر کینه استوار
کشتی نوح بشکند از موجۀ بحار

صائب تبریزی

مجموعه اشعار ولایی صائب تبریزی

قصیده

به سویت آمده‌ام جذبه‌ای نهان با من
چه کرده‌ای مگر ای شور ناگهان! با من؟

محمد مرادی

قصیده

جام ِجهان نماست، در این قطعه از بهشت
آرامِ جان ماست در این قطعه از بهشت

محمدجواد غفورزاده

آیه ۸۸

قصیده

ای حرمت قبلۀ مراد قبایل!
وی که بوَد قبله هم به سوی تو مایل

سیدمحمد رستگار

گریه گل

قصیده

قلم چو کوه دماوند سخت و سنگین‌بار
ورق کبوتر آتش گرفته‌ای تب‌دار

هادی جانفدا

قصیده

می‌رسد باز به گوش دل ما این آواز
چه نشستید که در‌های عنایت شد باز

محمدجواد غفورزاده

چلچراغ هدایت (جلد۱)

قصیده

دمی با آه خلوت کن، بگیر ای دل جلا اینجا
بیا سبقت بگیر از خلق، با رنگ خدا اینجا

سیدمحمدرضا یعقوبی‌آل

قصیده