قصیده | شعر هیأت

قصیده در لغت به معنای چیزی است که «قصد شده» باشد. این قالب مثل غزل، مصراع اول و تمام مصراع‌هاى زوج آن داراى قافیه است و از کهن‌ترین قالب‌های شعر فارسی محسوب می‌شود. تعداد ابیات قصیده به طور معمول، پانزده تا هفتاد، هشتاد بیت است اما گاهی تا یکصد و پنجاه بیت و بیشتر هم می‌رسد.
در این نوع شعر، شاعر به جاى عاشقانه‌سرایى محض، همان‌طور که از نام آن پیداست، به مدح، وصف، پند و اندرز، مرثیه و... می‌پردازد. برای این قالب ارکانی را مثل: مطلع، تغزّل و تشبیب، تخلّص، تنۀ اصلی، شریطه و دعا، و مقطع برشمرده‌اند.

ای حرمت قبلۀ مراد قبایل!
وی که بوَد قبله هم به سوی تو مایل

سیدمحمد رستگار

گریه گل

قصیده

قلم چو کوه دماوند سخت و سنگین‌بار
ورق کبوتر آتش گرفته‌ای تب‌دار

هادی جانفدا

قصیده

می‌رسد باز به گوش دل ما این آواز
چه نشستید که در‌های عنایت شد باز

محمدجواد غفورزاده

چلچراغ هدایت (جلد۱)

قصیده

دمی با آه خلوت کن، بگیر ای دل جلا اینجا
بیا سبقت بگیر از خلق، با رنگ خدا اینجا

سیدمحمدرضا یعقوبی‌آل

قصیده

سحر که چلچله‌ها بال شوق وا کردند
سفر به دشت دل‌انگیز لاله‌ها کردند

محمدجواد غفورزاده

سلام بر حسین

قصیده

تو را ز دست اَجَل کی فرار خواهد بود؟
فرارگاه تو دارالقرار خواهد بود

سعدی شیرازی

کلیات سعدی

قصیده

پرنده پر زد و پرواز کرد از چینۀ دیوار
دل تنگم صدا می‌زد: مرا همزاد خود پندار

عباس همتی

قصیده

زهی بهار که از راه می‌رسد، این‌بار
که ذکر نعت رسول است بر لب اشجار

محمدسعید میرزایی

قصیده

صد بار اگر شویم فدای تو یاحسین
کاری نکرده‌ایم برای تو یاحسین

سیدمحمدرضا یعقوبی‌آل

قصیده

خورشید بر مسیر سفر بست راه را
در دست خود گرفت سپس دست ماه را

افشین علا

قصیده

آید نسیم از ره و مُشک تر آوَرَد
عطر بهار از دمِ جان‌پرور آوَرَد

محمدجواد غفورزاده

قصیده

باشد که دلم، راهبری داشته باشد
از عالم بالا، خبری داشته باشد

محمدجواد غفورزاده

قصیده