مولوی

جلال‌الدین محمد بلخی مشهور به «مولوی» سال ۶۰۴ ه.ق در بلخ متولد شد. در زمان کودکی او خانواده‌اش از بلخ کوچ کرده و در نهایت ساکن قونیه شدند. پدر وی بهاءالدین ولد، از بزرگان صوفیه در زمان خود بود و بعد از فوتش، فرزندش جلال‌الدین جای خالی او را برای مریدانش پر کرد. وی هیچ‌گاه از تحصیل علم غافل نبود و با سفر به بلاد مختلف از محضر شخصیت‌‌هایی مانند ابن عربی بهره برد. ملاقات با شمس تبریزی، حالت شوریدگی در وی ایجاد کرد و موجب شد تدریس را رها کرده و بیشتر به سرودن اشعار عرفانی روی بیاورد. مولوی سال ۶۷۲ ه.ق در قونیه وفات یافت. ۸ مهر روز بزرگداشت او و سال ۲۰۰۷ میلادی به نام او، نام‌گذاری شده است. از آثار او می‌توان به «مثنوی معنوی»، «دیوان شمس»، «فیه ما فیه» و «مجالس سبعه» اشاره کرد.

مولوی

هیچ مردی در جهان مانند پیغمبر که نیست هیچ بختی بهتر از پیوند پیغمبر که نیست

چه سخت است داغ علمدار دیدن غم یار، در اوج پیکار دیدن

با چفیه و جلیقه و قرآن شهید شد یعنی که در میانهٔ میدان شهید شد

چه دارد می‌شود؟ ای داد از این پاییز! نصرالله! خودت تکذیب کن اخبار را! برخیز! نصرالله!

خبر داری که با این دل، دل عاشق چه‌ها کردی؟ میان بُهتِ اندوه فراوانت رها کردی

سبکبال بر موجی از مه، به قاف تماشا رسیدند به صبحِ تشرف به خورشید، به دیدار فردا رسیدند

گرفتارم گرفتارم اباالفضل گره افتاده بر کارم اباالفضل

به دنیا می‌رسی اما دریغا این رسیدن نیست کمی آرام‌تر! اینجا امید آرمیدن نیست

در میان جامعه از آه خود با ماه گفتم أیها الهادی النقی؛ یابن رسول الله گفتم

چشم دل باز کن که جان بینی آن‌چه نادیدنی‌ست آن بینی

سرّ نى در نینوا مى‏‌ماند اگر زینب نبود کربلا، در کربلا مى‏‌ماند اگر زینب نبود

ای در تو عیان‌ها ونهان‌ها همه هیچ پندار یقین‌ها و گمان‌ها همه هیچ

هیچ مردی در جهان مانند پیغمبر که نیست
هیچ بختی بهتر از پیوند پیغمبر که نیست

چه سخت است داغ علمدار دیدن
غم یار، در اوج پیکار دیدن

با چفیه و جلیقه و قرآن شهید شد
یعنی که در میانهٔ میدان شهید شد

چه دارد می‌شود؟ ای داد از این پاییز! نصرالله!
خودت تکذیب کن اخبار را! برخیز! نصرالله!

خبر داری که با این دل، دل عاشق چه‌ها کردی؟
میان بُهتِ اندوه فراوانت رها کردی

سبکبال بر موجی از مه، به قاف تماشا رسیدند
به صبحِ تشرف به خورشید، به دیدار فردا رسیدند

گرفتارم گرفتارم اباالفضل
گره افتاده بر کارم اباالفضل

به دنیا می‌رسی اما دریغا این رسیدن نیست
کمی آرام‌تر! اینجا امید آرمیدن نیست

در میان جامعه از آه خود با ماه گفتم
أیها الهادی النقی؛ یابن رسول الله گفتم

چشم دل باز کن که جان بینی
آن‌چه نادیدنی‌ست آن بینی

سرّ نى در نینوا مى‏‌ماند اگر زینب نبود
کربلا، در کربلا مى‏‌ماند اگر زینب نبود

ای در تو عیان‌ها ونهان‌ها همه هیچ
پندار یقین‌ها و گمان‌ها همه هیچ