سعدی شیرازی

مُصلح‌الدّین بن عبدالله متخلّص به «سعدی» سال ۶۰۶ ه.ق در شیراز چشم به جهان گشود. وی در جوانی در نظامیهٔ بغداد به تحصیل پرداخت و سپس به شام، حجاز و آسیای صغیر سفر کرد و پس از بازگشت به شیراز، به تألیف شاهکارهای ادبی خود پرداخت. در زمان حیاتش آثار او حتی در هندوستان، آسیای صغیر و آسیای میانه در دسترس مخاطبانش قرار گرفت. او نخستین شاعر ایرانی است که آثارش به یکی از زبان‌های اروپایی ترجمه شده است و متفکران و ادیبانی چون ولتر و گوته از او تأثیر پذیرفته‌اند. سعدی در سال ۶۹۰ درگذشت و آرامگاه او در شیراز به سعدیه معروف است. اول اردیبهشت، مصادف با آغاز نگارش گلستان، روز سعدی نام‌گذاری شده است. کلیات سعدی دربرداندۀ «بوستان»، «گلستان» و سایر اشعار او است.

سعدی شیرازی

خبر داری که با این دل، دل عاشق چه‌ها کردی؟ میان بُهتِ اندوه فراوانت رها کردی

سبکبال بر موجی از مه، به قاف تماشا رسیدند به صبحِ تشرف به خورشید، به دیدار فردا رسیدند

کاش بیدار شوم، آمده باشی به خراسان بعدِ کرمان و بشاگرد و گلستان و لرستان

پیِ خورشید، شب تا صبح، در سوزِ مِه و باران به گریه تاختیم از غرب تا شرق ارسباران

دلا ز معرکه محنت و بلا مگریز چو گردباد به هم پیچ و چون صبا مگریز

خبر داری که با این دل، دل عاشق چه‌ها کردی؟
میان بُهتِ اندوه فراوانت رها کردی

سبکبال بر موجی از مه، به قاف تماشا رسیدند
به صبحِ تشرف به خورشید، به دیدار فردا رسیدند

کاش بیدار شوم، آمده باشی به خراسان
بعدِ کرمان و بشاگرد و گلستان و لرستان

پیِ خورشید، شب تا صبح، در سوزِ مِه و باران
به گریه تاختیم از غرب تا شرق ارسباران

دلا ز معرکه محنت و بلا مگریز
چو گردباد به هم پیچ و چون صبا مگریز