رباعی

رباعی در لغت به معنای «چهارتایی» است و در اصطلاح به شعری می‌گویند که چهار مصراع دارد و مصراع‌های اول، دوم و چهارم آن هم‌قافیه است. وزن معروف این قالب یعنی «مفعول مفاعیلُ‌ مفاعیلن فع» با ذکر «لا حول و لا قوة الا بالله» مطابق است.
در اکثر رباعی‌های موفق، مصراع چهارم برجسته‏‌تر از سه مصراع قبل است و در حقيقت سه مصراع اول، به نوعى زمينه‌‏اى ذهنى براى تکمیل مفهوم مصراع چهارم را فراهم مى‏کنند. رباعی از پرکاربردترین قالب‌های شعر فارسی محسوب می‌شود و بعضی از شاعران بزرگ نظیر خیام نیشابوری و ابوسعید ابوالخیر تنها در این قالب به سرودن پرداخته‌اند.

هیچ مردی در جهان مانند پیغمبر که نیست هیچ بختی بهتر از پیوند پیغمبر که نیست

چه سخت است داغ علمدار دیدن غم یار، در اوج پیکار دیدن

با چفیه و جلیقه و قرآن شهید شد یعنی که در میانهٔ میدان شهید شد

چه دارد می‌شود؟ ای داد از این پاییز! نصرالله! خودت تکذیب کن اخبار را! برخیز! نصرالله!

خبر داری که با این دل، دل عاشق چه‌ها کردی؟ میان بُهتِ اندوه فراوانت رها کردی

سبکبال بر موجی از مه، به قاف تماشا رسیدند به صبحِ تشرف به خورشید، به دیدار فردا رسیدند

سرم خاک کف پای حسین است دلم مجنون صحرای حسین است

زآن یار دل‌نوازم شُکری‌ست با شکایت گر نکته‌دان عشقی، بشنو تو این حکایت

آن اسم اعظم که نشانی می‌دهندش سربند یا زهراست محکم‌تر ببندش

عاشق آن صخره‌هایم، ماه را هم دوست دارم کفش‌هایم کو؟ که من این راه را هم دوست دارم

شش روز بعد، همهمه پایان گرفته بود در خاک، حسّ شعله‌وری جان گرفته بود

به شیوۀ غزل اما سپید می‌آید صدای جوشش شعری جدید می‌آید

هیچ مردی در جهان مانند پیغمبر که نیست
هیچ بختی بهتر از پیوند پیغمبر که نیست

چه سخت است داغ علمدار دیدن
غم یار، در اوج پیکار دیدن

با چفیه و جلیقه و قرآن شهید شد
یعنی که در میانهٔ میدان شهید شد

چه دارد می‌شود؟ ای داد از این پاییز! نصرالله!
خودت تکذیب کن اخبار را! برخیز! نصرالله!

خبر داری که با این دل، دل عاشق چه‌ها کردی؟
میان بُهتِ اندوه فراوانت رها کردی

سبکبال بر موجی از مه، به قاف تماشا رسیدند
به صبحِ تشرف به خورشید، به دیدار فردا رسیدند

سرم خاک کف پای حسین است
دلم مجنون صحرای حسین است

زآن یار دل‌نوازم شُکری‌ست با شکایت
گر نکته‌دان عشقی، بشنو تو این حکایت

آن اسم اعظم که نشانی می‌دهندش
سربند یا زهراست محکم‌تر ببندش

عاشق آن صخره‌هایم، ماه را هم دوست دارم
کفش‌هایم کو؟ که من این راه را هم دوست دارم

شش روز بعد، همهمه پایان گرفته بود
در خاک، حسّ شعله‌وری جان گرفته بود

به شیوۀ غزل اما سپید می‌آید
صدای جوشش شعری جدید می‌آید