قصیده | شعر هیأت

قصیده در لغت به معنای چیزی است که «قصد شده» باشد. این قالب مثل غزل، مصراع اول و تمام مصراع‌هاى زوج آن داراى قافیه است و از کهن‌ترین قالب‌های شعر فارسی محسوب می‌شود. تعداد ابیات قصیده به طور معمول، پانزده تا هفتاد، هشتاد بیت است اما گاهی تا یکصد و پنجاه بیت و بیشتر هم می‌رسد.
در این نوع شعر، شاعر به جاى عاشقانه‌سرایى محض، همان‌طور که از نام آن پیداست، به مدح، وصف، پند و اندرز، مرثیه و... می‌پردازد. برای این قالب ارکانی را مثل: مطلع، تغزّل و تشبیب، تخلّص، تنۀ اصلی، شریطه و دعا، و مقطع برشمرده‌اند.

سحر که چلچله‌ها بال شوق وا کردند
سفر به دشت دل‌انگیز لاله‌ها کردند

محمدجواد غفورزاده

سلام بر حسین

قصیده

تو را ز دست اَجَل کی فرار خواهد بود؟
فرارگاه تو دارالقرار خواهد بود

سعدی شیرازی

کلیات سعدی

قصیده

پرنده پر زد و پرواز کرد از چینۀ دیوار
دل تنگم صدا می‌زد: مرا همزاد خود پندار

عباس همتی

قصیده

زهی بهار که از راه می‌رسد، این‌بار
که ذکر نعت رسول است بر لب اشجار

محمدسعید میرزایی

قصیده

صد بار اگر شویم فدای تو یاحسین
کاری نکرده‌ایم برای تو یاحسین

سیدمحمدرضا یعقوبی‌آل

قصیده

خورشید بر مسیر سفر بست راه را
در دست خود گرفت سپس دست ماه را

افشین علا

قصیده

آید نسیم از ره و مُشک تر آوَرَد
عطر بهار از دمِ جان‌پرور آوَرَد

محمدجواد غفورزاده

قصیده

باشد که دلم، راهبری داشته باشد
از عالم بالا، خبری داشته باشد

محمدجواد غفورزاده

قصیده

این حریم کیست کز جوشِ ملائک روزِ بار
نیست در وی پرتو خورشید را راه گذار...

صائب تبریزی

کلیات صائب تبریزی

قصیده

این روزها حس می‌کنم حالم پریشان است
از صبح تا شب در دلم یک‌ریز باران است

علیرضا قزوه

قصیده

به واژه‌ای نکشیده‌ست منّت از جوهر
خطی که ساخته باشد مُرکّب از باور

سیدحمیدرضا برقعی

حدود ساعت یک

قصیده

آن شب که دفن کرد علی بی‌صدا تو را
خون گریه کرد چشم خدا در عزا تو را

قادر طهماسبی

سرو باغ محمد

قصیده