مثنوی | شعر هیأت

مثنوی در لغت به معنی «دوتایی» است و در اصطلاح به شعری گفته می‌شود که مصراع‌هاى هر بیت آن، قافیه‏‌اى مستقل دارد. تعداد ابیات این قالب محدود نیست و یک مثنوى می‌تواند از چند بیت تا هزاران بیت را در بر بگیرد.
از مثنوى به دلیل نامحدود بودن ابیاتش براى به نظم درآوردن تاریخ‌ها، داستان‌ها، افسانه‌‏ها و متون آموزشى استفاده ‏شده است. قالب «مثنوى» به لحاظ غناى موسیقى (تنوع قافیه در آن)، تعداد ابیات و... زمینۀ مساعدى را برای مضمون‌یابی‏ و پرورش آن برای سرودن و اجرای شعر دارد.

به نام آن‌که مستغنی‌ست بالذّات
«بَدیعُ الاَرض» و «خلّاقُ السماوات»

نظام استرآبادی

سیری در قلمرو شعر توحیدی

مثنوی

الهی سینه‌ای ده آتش افروز
در آن سینه دلی، وآن دل همه سوز

وحشی بافقی

دیوان وحشی بافقی

مثنوی

الهی به مستان میخانه‌ات
به عقل‌آفرینان دیوانه‌ات

رضی‌الدین آرتیمانی

سیری در قلمرو شعر توحیدی

مثنوی

خدایا به جاه خداوندی‌ات
که بخشی مقام رضامندی‌ات

حزین لاهیجی

دیوان حزین لاهیجی

مثنوی

ای ز فرط ظهور ناپیدا
ای خدا! ای خدای بی‌همتا!

سیدمحمدعلی ریاضی‌یزدی

دیوان ریاضی یزدی

مثنوی

بیا تا برآریم دستی ز دل
که نتوان برآورد فردا ز گل

سعدی شیرازی

کلیات سعدی

مثنوی

دیدم گل تازه چند دسته
بر گنبدی از گیاه رُسته

سعدی شیرازی

کلیات سعدی

مثنوی

به‌نام خداوند جان‌آفرین
حکیم سخن در زبان آفرین

سعدی شیرازی

کلیات سعدی

مثنوی

غصه آورده‌ام، غم آوردم
باز شرمنده‌ام کم آوردم

ناصر حامدی

مثنوی

دیر شد دیر و شب رسید به سر
یارب! امشب نکوفت حلقه به در

محمدحسین بهجتی

آینه گردانی

مثنوی

بیا که عزم به رفتن کنیم اگر مَردیم
بیا دوباره به شب‌های کوفه برگردیم

ابوالفضل زرویی نصرآباد

آینه گردانی

مثنوی

فتنه این‌بار هم از شام به راه افتاده‌ست
کفر در هیئت اسلام به راه افتاده‌ست

علی‌اکبر شاه

مثنوی