در شعر آیینیِ بعضی از شاعران جوان، هم شخصیت‌ها تقریباً ثابت‌اند، هم وقایع و هم زاویۀ دید و نگرش شاعران نسبت به وقایع و اشخاص. این دوستان ما غالباً در یافتن طرح برای مسایلی که خود با آن‌ها زیسته‌اند، توانایند و مشکل وقتی پدید می‌آید که از این زمانه دور می‌شوند.
رباعی از قالب‌هایی بود که به دست شاعران نسل انقلاب احیاء شد، با سخنانی تازه و رنگ و بویی خاص. اما رباعی‌های حسن حسینی موقعیتی خاص در شعر آن دوره دارد و تأملی ویژه می‌طلبد.
قصیده از دیرباز معیار و ملاک سخنوری بوده است و وسیلۀ سنجش مایۀ شاعری. هنوز بسیاری از استادان کهن‌گرای ما، قصیده را «مادرِ دیگر قالب‌های شعر فارسی» می‌دانند و کامل‌ترین قالب.
اما یک نوع دیگر شعر آیینی هم در این تغییر ذوق و سلیقۀ عموم بی‌اثر نبود و آن شعری بود در قالبِ کهن ولی با لحن و بیان نسبتاً تازه و در عین حال دارای آن مایۀ صراحت و جذابیّت صوری که بر مخاطبان عام تأثیر بگذارد.
کُميت که می‌آید دربارۀ علی بن الحسين (عليه‌السّلام) شعر می‌گوید، شعرش جهاد است؛ چرا؟ چون مضمونش درگیری با هشام بن عبدالملک است. همان روز خیلی‌ها بودند که برای رسول‌الله (صلّى‌الله‌عليه‌وآله) شعر می‌گفتند، اما هیچ‌گونه مبارزه‌ای محسوب نمی‌شد، درگیری محسوب نمی‌شد؛ لذاست که جهاد…
از دیرباز تا کنون شاعران و سخنوران مختلفی زبان به منقبت و ستایش امام حسن مجتبی(علیه‌السلام) گشاده و هر یک به فراخور بضاعت و میزان استطاعت خویش به پیشگاه آن امام همام ارادت خود را عرضه داشته‌اند. اما این آثار در کتاب‌ها و مجموعه‌ها پراکنده و دور از دسترس همگان است...
حسین عباس‌پور از شاعران جوان آیینی است که اهتمام خاصی در سرایش شعر دربارۀ امام حسن مجتبی(ع) داشته و دارد. برخی او را شاعر دلبسته و منتسب به این حضرت می‌شناسند؛ گرچه عباس‌پور شعرهای دیگری در مدح و مرثیه سایر ائمه(ع) نیز سروده است.
زبان حال سرایی در شعر هیأت و به ویژه در مرثیه رواج و اهمیت فراوان دارد. شاعر هیأت از طرفی به دلیل کلی بودن و محدود بودن اطلاعات تاریخی و از طرفی به دلیل هنرنمایی‌های شاعرانه و نگاه‌های جزئی و جستجوی زاویه دیدهای تازه و متفاوت ناگزیر از زبان حال سرایی است.
تصویری که از شعر آیینی در ذهن مخاطب وجود دارد قصیده و مثنوی‌های شکوهمند است، اما مجموعه شعر نیمایی «سفرنامه با صاد» تمام باورها و پیش‌زمینه‌های ذهنی خواننده را جا به جا کرده و پنجره‌ای تازه به روی مخاطب گشوده و او را به جهانی تازه در فضای شعر آیینی راه داده است.
مجموعه «شعر توحیدی»، نخستین کتاب از مجموعه «سیری در قلمرو شعر آیینی» است که در دوازده بخش، پیشینه شعر توحیدی در چهارده سده را به ترتیب تاریخی بررسی کرده و نمونه‌های گوناگونی را از سرودههای شاعران، ارائه نموده است.
در اشعار مذهبی ما، خلأ نگاه اسوه‌ای به ذوات مقدسه و پرداختن به سیرۀ اجتماعی و سیاسی آن بزرگوارن به شدت حس می‌شود و این هم یک واقعیت است که شعر مذهبی ما آن قدر که به شخصیت‌های دینی بها می‌دهد به سایر موضوعات دینی بها نمی‌دهد. اما آیا برای پرکردن نیمۀ خالی لیوان، باید نیمۀ پر…
این غزل از کارهای موفق محمدمهدی سیار است که مانند دیگر آثارش عطر اندیشه‌محوری و دغدغه‌مندی از آن به مشام می‌رسد. این غزل کوتاه دو عنصر مهم شعری یعنی شاعرانگی و شهود را توأمان دارد و به شیوة غزل‌های سبک هندی خالی از مضمون نیست اما اندیشه را فدای مضمون نمی‌کند.
گفتن اینکه تاریخ ۲۵۰ سالۀ اهل‌بیت علیهم‌السلام حکایت درخشش نوری واحد است، به زبان، ساده است اما نشان‌دادن آن با جزئیات و در قالب بیش از چهار هزار صفحه کتاب و ذیل سرفصل‌های مختلف و با بهره‌گیری از منابع متعدد، کار دشواری است که مجموعه‌ی ۱۴ جلدی اعلام‌الهدایة از عهده‌ی آن برآمده…
شعر مهدوی یکی از شاخه‌های شعر ولایی است که از لحاظ موضوع و مضمون‌سازی ویژگی‌های متمایزی با بخش‌های دیگر شعر آیینی و ولایی دارد. در این غزل، شاعر نگاهی جهانی به موضوع مهدویت در شعر امروز داشته است و در اثرش از ویژگی‌هایی مؤثری بهره برده است.
در این نوشتار، پیرامون سه شعر مهدوی که در آن‌ها روایت نقش مهمی دارد به نکاتی اشاره می‌کنیم.
استفاده از ردیف‌هایی چون: «ایها العزیز، خدا کند که بیایی، چشم به راه، نیامدی، دارد می‌آید، ولیِّ عصر...» علاوه بر اینکه با موضوع و مفهوم مهدویت تناسب دارند. از نظر موسیقی و کمک به تداعی معانی مفید و اثرگذار هستند.
با مرور شعرهایی که با موضوع امام هادی(علیه‌السلام) سروده شده است در می‌یابیم که برخی اشعار نگاه قابل قبولی به زیارت «جامعۀ کبیره» داشته‌اند. زیارتی که از این امام معصوم نقل شده و برای استفادۀ مضمونی و مفهومی در شعر، بسیار قابل اعتنا است.
با مرور شعرهای شاعران درباره با امام باقر(علیه‌السلام) در می‌یابیم که نسبت به شعر و شخصیت این حضرت (در مدح و مرثیه) دو رویکرد بیان عالمانه و بیان کودکانه به چشم می‌خورد که نگاهی کوتاه به این دو رویکرد و نحوۀ بیان، قابل تأمل است.
در بررسی مدح و شیوه‌های مدیحه‌پردازی در اشعار شاعران، از گذشته تا امروز می‌توان به چهار نوع نگرش دست یافت. در نوشتار پیش‌رو انواع یاد شده بررسی می‌شوند.
🔹وزن «مفتعلن مفاعلن، مفتعلن مفاعلن» از وزن‌هایی است که در غزلیات مولوی متعدد از آن استفاده شده است. مثل:
بی‌همگان به سر شود بی تو به سر نمی‌شود
داغ تو دارد این دلم جای دگر نمی‌شود
